Nga Ergys Alushi
Kur pagëzimi për herë të parë në gjuhën shqipe, në Vlorë, bëhej nën mbrojtjen e armëve! “Ishin vitet kur në Vlorë, lufta fetare mori forma shumë të ashpra, dhe neve na u desh të perdorim edhe forcën për të mposhtur kundershtarët” Historia e rrallë vjen nga kujtimet e vlonjatit Tol Arapit, një nga njerëzit që mori pjesë në themelimin e Kishës Autoqefale Shqiptare!
“Ngritën Papa Isain natën dhe me kobure në dorë e pagëzuan shqip djalin. Sapo e nxorren nga kazani i pagëzimit , e ngritën neper duar dhe kisha e Shën Vllasit gjemonte natën nga thirrjet: Marçë Kosovën dhe Çamërinë!” Përplasja me ata që donin qëbpagëzimet dhe lutjet fetare të kryheshin në gjuhën greke, ishte e madhe, deri edhe fizike. “Që kishën e Shën Vllasit të mos e zinte ana tjetër, ne flinim me kobure në brez në kishë” – kujton Toli Arapi. Historia vazhdon….