Shkencëtarët në ShBA kanë krijuar bimë të duhanit që mund të rriten më shpejtë dhe janë deri në 40 % më produktive se sa bimët normale që gjejmë në terren. Studiuesit thonë se ata kanë gjetur një mënyrë për të kapërcyer kufizimet natyrore në procesin e fotosintezës, i cili sjell kufizimin e produktivitetit të bimëve të ndryshme.
Ata besojnë se metoda mund të përdoret për të rritur ndjeshëm rendimentin e bimëve që janë të rëndësishme, përfshirë orizin dhe grurin. Hulumtuesit po rriten gjithnjë e më shumë të shqetësuar për aftësinë e botës për të siguruar ushqim për një popullsi e cila vazhdon të rritet në një kohë ku ndryshimet klimaterike janë të shpeshta; duke i dhënë kështu zgjidhje edhe problemit të urisë në botë.
Pritet që kërkesa bujqësore të rritet globalisht nga 60 % deri në 120%, nga mesi i këtij viti në krahasim me vitin 2015. Biomasa e bimëve po shkon në më pak se 2 % në vit prandaj ka gjasa të ketë një mungesë të konsiderueshme të shumë lloje ushqimesh deri në vitin 2050. Ndërsa përdorimi i plehut kimik, pesticideve dhe mekanizimit kanë rritur rendimentet gjatë viteve të fundit, por potenciali i tyre për të vazhduar me këtë ritëm është i kufizuar pasi produktet e modifikuara gjenetikisht nuk janë më të besueshme dhe cilësohen të dëmshme nga njerëzit.
Kështu që në vend të kësaj, shkencëtarët gjithnjë e më shumë po kërkojnë të përmirësojnë procesin e fotosintezës si një mënyrë për të rritur produktivitetin e ushqimit.
Ndërsa bimët përdorin energjinë nga rrezet e diellit për ta kthyer dyoksidin e karbonit dhe ujin në sheqerna që ushqejnë rritjen e bimëve, hapat e përfshirë me kimikatet prodhojnë disa përbërës toksikë që në të vërtetë kufizojnë potencialin e kulturave ushqimore.
Këto toksina pastaj ripërtërihen nga bimët dhe ky proces quhet “fotorepsi”. Por duke qenë se në këto kushte bimët harxhojnë shumë energji e cila mund të përdoret për të rritur prodhimtarinë e bimëve, ekspertët kanë gjetur si një zgjidhje të mirë shkurtimin e kohës së procesit të fotosintezës.
“Ne kemi provuar tre dizajne të ndryshme biokimike me qëllim të shkurtimit të këtij procesi. Është vlerësuar se në bimë si soja, orizi, fruta dhe perime, kjo gjetje e re mund të jetë tepër efikase dhe të rrisë produktivitetin e bimëve m 36%. Ne jemi përpjekur të shkurtojmë procesin e fotosintezës dhe për sa i përket aplikimit në terren kjo përkthehet në 40% të biomasës së bimëve,” tha autori i studimit Dr Paul South, pedagog në universitetin bujqësor të SHBA-së.
Ndërsa një tjetër eksperte thotë se qëllimi i tyre është të ndihmojnë fermerët për të kuptuar gjetjen e re dhe t’i ofrojnë botës produkte të shpejta dhe të shëndetshme.
Studiuesit zgjodhën fabrikat e duhanit, sepse kjo bimë është më e lehtë dhe më e shpejtë për t’u modifikuar. Gjithashtu ata shpresojnë të përdorin këto gjetje për të rritur rendimentin e bimëve të sojës, orizit, patates dhe domates.
“Ne shpresojmë se kjo gjetje e re të jetë një mjet që ndihmon fermerët për të rritur rendimentin e produkteve dhe asnjë vend të mos përdorë imputet e jashtme portë shfrytësojë tokën e vetë,” shton South
Megjithatë, hulumtuesit pranojnë se përdorimi i modifikimit gjenetik është i diskutueshëm në shumë vende të botës. Ata shprehen se janë të vetëdijshëm që do të ketë një proces të gjatë shqyrtimi, përpara se kjo gjetje e re të pranohet njëlloj, si nga fermerët dhe nga konsumatorët.
Gjithashtu, ata parashtruan se kryesisht kjo gjetje është duke u krijuar që të shpërndahet pa pagesë për fermerët e vegjël në Afrikën Sub Sahariane dhe në Azinë Juglindore.
Ajo financohet nga Fondacioni Bill dhe Melinda Gates, i cili vazhdimisht kryen hulumtime që i përkasin produkteve ushqimore dhe bujqësisë./BBC/
