Historia e Vlorës nuk fillon me vitin 1912, të shpalljes së pavarësisë por daton kohë dhe shekuj më parë dhe ka vlera historike të shkallës ndërkombëtare.

Nis me varreza tumulare e Dukatit në rrethin e Vlorës që provojnë ngjizjen e popullsisë ilire nga fundi i kohës së bronzit, fillimi i kohës së hekurit, 3200 vjet më përpara.

Arkeologu i njohur Neritan Ceka në një intervistë për Arena” nga Dritan Hila në Ora News shpjegon me dokumente dhe histori prejardhjen që nga Ilirët e deri tek shqiptarët, dhe tregon vlerat e mëdha që kanë zonat arkeologjike.

“Kudo po të gërmohet është pasuri arkeologjike. Janë thesare ende të pazbuluara të kulturës shqiptare” na tregon me pasion arkeologu Ceka ndërsa shkelim me këmbë disa nga këto pasuri.

Arkeologu ndalet dhe tek fondet të cilat janë të mëdha por nuk dihet se ku përfundojnë: “Para ka sa dhe të teprojnë. Paratë janë në Butrint. Janë 1 milionë euro në vit që nxirren nga Butrinti dhe është djersa, jeta e arkeologëve. 100 vjet gërmime, dhe njerëz që janë sakrifikuar por këto para nuk dimë ku shkojnë. Duhet të krijohet një fondacion shtetëror, jam kundra partneritetit me privatin, nuk ka pse private të shfrytëzojë paaftësinë e shtetit për të qeverisur.

Pra, të krijohet një fondacion, që i merr këto para për t’i përdorur për Kaninën, për ta vënë në funksion, për Orikumin, të bashkohet me Apolloninë, me Finiqin, me Antigonenë me Shkodrën e Lezhën. Të krijohet një netëork. Kemi modelin në Britaninë e Madhe, Është një fondacion shtetëror, drejtori emërohet nga ministria e Kulturës, ndërsa bordi nuk përbëhet nga njerëz të politikës, por nga njerëz që kanë kontribuuar në krijimin e kësaj pasurie”.